3.4 Mutaties Financieel Meerjarenperspectief
Onderstaande tabel geeft inzicht in de mutaties die na de perspectiefnota 2024-2027 zijn verwerkt in de voorliggende begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027.
Het vertrekpunt voor financieel meerjarenperspectief (FMP) is de perspectiefnota 2024-2027. In deze perspectiefnota is reeds besloten tot besparings- en dekkingsmaatregelen oplopend tot bijna 10 miljoen euro vanaf 2027. Dit heeft geresulteerd dat het startpunt van deze programmabegroting neutraal is voor 2024 en een voordeel kent in 2025. Vanaf 2026 voorzagen we in de perspectiefnota 2024-2026 grote financiële tekorten. Dit beeld is in de meerjarenraming 2025-2027 verder verslechterd.
Financieel Meerjarenperspectief (FMP) | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A. Perspectiefnota 2024-2027 | 0,00 | -0,72 | V | 13,09 | N | 12,45 | N | |
Autonome ontwikkelingen | ||||||||
Voorjaarsrapportage 2023 structureel | -0,27 | V | 0,67 | N | 0,73 | N | 0,73 | N |
Meicirculaire 2023 gemeentefonds (RAAD-7764) | -2,30 | V | -1,74 | V | 1,45 | N | 2,03 | N |
Loon- en prijsontwikkelingen | 2,63 | N | 1,86 | N | 3,00 | N | 2,95 | N |
Kapitaallasten | -1,96 | V | 0,07 | N | 1,02 | N | 1,95 | N |
Treasury | -0,77 | V | -0,01 | V | 0,07 | N | -0,06 | V |
Onroerende zaakbelasting | -0,05 | V | -0,17 | V | -0,24 | V | -0,98 | V |
Organiseren verkiezingen | 0,00 | -0,15 | V | 0,00 | 0,25 | N | ||
Actualisatie grondexploitaties | 0,24 | N | -0,01 | V | 0,03 | N | 0,03 | N |
Verbonden partijen | -0,08 | V | -0,06 | V | -0,05 | V | -0,01 | V |
Sociaal domein | 0,83 | N | 0,27 | N | 0,69 | N | 1,04 | N |
Overig | -0,07 | V | -0,71 | V | -0,08 | V | -1,08 | V |
B. Totaal autonome ontwikkelingen | -1,80 | V | 0,02 | N | 6,59 | N | 6,84 | N |
Bestaande ontwikkelingen | ||||||||
Sportpark Ossenkoppelerhoek (RAAD-7634) | 0,00 | 0,05 | N | 0,05 | N | 0,05 | N | |
Aankoop Scheepvaartshuis (RAAD-7728) | 0,04 | N | 0,04 | N | 0,04 | N | 0,04 | N |
Implementatie nieuw financieel systeem (VJR 2023) | 0,50 | N | 0,00 | 0,00 | 0,00 | |||
Reinigingstaken in eigen beheer (BW-9386) | -0,24 | V | -0,24 | V | -0,24 | V | -0,24 | V |
Knelpunten bestaand beleid | ||||||||
Versterken inkoopfunctie | 0,22 | N | 0,22 | N | 0,00 | 0,00 | ||
Afhandeling AVG-verzoeken | 0,09 | N | 0,09 | N | 0,09 | N | 0,09 | N |
Aanpassingen wegen | 0,00 | 0,10 | N | 0,10 | N | 0,10 | N | |
Versterking zorg en veiligheid | 0,23 | N | 0,23 | N | 0,23 | N | 0,23 | N |
C. Totaal bestaande ontwikkelingen | 0,83 | N | 0,48 | N | 0,27 | N | 0,27 | N |
D. Geactualiseerd perspectief (A + B + C) | -0,96 | V | -0,22 | V | 19,95 | N | 19,56 | N |
Dekkingsmaatregelen | ||||||||
Offensief begroten | 0,17 | N | 0,18 | N | 0,18 | N | 0,18 | N |
Correctie onttrekking algemene reserve PN2024-2027 | 0,46 | N | 0,00 | 0,00 | 0,00 | |||
E. Totaal dekkingsmaatregelen | 0,63 | N | 0,18 | N | 0,18 | N | 0,18 | N |
Financieel Meerjarenperspectief (D + E) | -0,33 | V | -0,04 | V | 20,12 | N | 19,74 | N |
Bedragen x 1 miljoen euro |
Toelichting
Autonome ontwikkelingen
Voorjaarsrapportage 2023 structureel (RAAD-7720 )
De structurele effecten van de voorjaarsrapportage 2023 zijn in de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027 verwerkt. In 2024 is dit een voordeel van 0,27 miljoen euro, vanaf 2025 loopt het nadeel op van 0,67 miljoen euro in 2025 naar 0,73 miljoen euro vanaf 2026.
Meicirculaire 2023 gemeentefonds (RAAD-7764 )
Het begrotingssaldo verbetert in de jaren 2024 en 2025 met respectievelijk 2,3 miljoen euro en 1,7 miljoen euro. Vanaf 2026 is de groei van het gemeentefonds niet meer voldoende om de reservering voor loon- en prijsontwikkeling bij te houden, waardoor het begrotingssaldo vanaf 2026 in toenemende mate verslechtert: In 2026 met 1,4 miljoen euro en in 2027 met 2 miljoen euro.
Loon- en prijsontwikkelingen
Jaarlijks worden de prijsgevoelige budgetten geïndexeerd en worden de salarissen en sociale lasten opnieuw berekend op basis van de vastgestelde formatie en de verwachte loonontwikkeling.
De effecten van de nog af te sluiten CAO voor gemeenteambtenaren vanaf 2024 en de ontwikkeling van de pensioenpremies zijn op dit moment nog niet bekend. Hiervoor is een bedrag van 3,2 miljoen euro gereserveerd. De reserveringen voor loon- en prijsontwikkelingen voor de jaren 2025 t/m 2027 zijn gebaseerd op het Centraal Economisch Plan 2023 van het CPB.
Kapitaallasten
De kapitaallasten van bestaande investeringen en de stelposten voor kapitaallasten zijn meerjarig doorgerekend. Daarnaast is in de begroting 2024 op basis van de historische onderuitputting op kapitaallasten een stelpost onderuitputting kapitaallasten opgenomen.
Treasury
De leningenportefeuille van opgenomen en uitgezette gelden is voor deze begroting geactualiseerd. De gemeentelijke liquiditeitspositie is in de afgelopen jaren verbeterd, voornamelijk als gevolg van de verkoopresultaten van de grondexploitaties en de incidentele dividendopbrengsten. Dit maakt dat diverse leningen die in de afgelopen tijd zijn afgelost, niet opnieuw gefinancierd hoefden te worden. Ook in 2024 verwachten wij nog geen nieuwe langlopende leningen aan te hoeven trekken. Vanaf 2025 wordt herfinanciering van bestaande leningen weer noodzakelijk en zal er aanvullende financiering aangetrokken moeten worden voor investeringen in onder andere het zwembad en de Turfkade. Voorzichtigheidshalve houden wij daarbij rekening met een jaarlijks oplopende renteparameter naar uiteindelijk 5,0% in 2027.
Onroerende zaakbelasting
De OZB is conform de uitgangspunten in de perspectiefnota 2024-2027 geïndexeerd met 2%. Daarnaast stijgen de opbrengsten door verwachte areaaluitbreiding.
Organiseren verkiezingen
In 2024 zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement en in 2026 zijn er verkiezingen voor de gemeenteraden. Bij de Perspectiefnota 2024-2027 was uitgegaan van het jaar 2025 voor de Tweede Kamerverkiezingen. In verband met de val van het kabinet in 2023 zullen de eerstvolgende verkiezingen voor de Tweede Kamer niet in 2025, maar in 2027 plaatsvinden. Voor de organisatie van de hiervoor genoemde verkiezingen is een budget van 150.000 euro per verkiezing geraamd. Daarnaast vinden in 2027 de gecombineerde verkiezingen voor Provinciale Staten en de waterschappen plaats. Hiervoor is een extra budget van 100.000 euro benodigd.
Actualisatie grondexploitaties
De grondexploitaties zijn geactualiseerd voor de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027. Dit resulteert in beperkte aanpassingen in het financieel meerjarenperspectief variërend van een nadeel van 240.000 euro in 2024 tot een voordeel van 10.000 euro in 2025.
Verbonden partijen
De bijdragen aan de verbonden partijen zijn geactualiseerd conform de (vastgestelde) begrotingen 2024 van de verbonden partijen.
Sociaal domein
De kosten voor Wmo en Jeugdzorg blijven stijgen. De oorzaak hiervoor is tweeledig.
Stijging tarieven
In het hele sociaal domein stijgen bij de zorgaanbieders de loonkosten vanwege de CAO-aanpassingen. Dit leidt tot structureel hogere kosten. Deze hogere kosten worden met enige vertraging doorberekend in hogere tarieven aan gemeenten.
Stijging indicaties
Binnen de jeugdzorg zien we een stijging van het aantal indicaties. Dit wordt met name veroorzaakt door de in 2022 doorgevoerde wetswijziging van het woonplaatsbeginsel. Deze heeft een sterkere structurele doorwerking dan verwacht.
Hervormingsagenda Jeugdzorg
De problemen binnen de Jeugdzorg worden door alle betrokken partijen herkend en landelijk is de Hervormingsagenda Jeugd vormgegeven. Binnen deze beweging wordt gekeken naar de inhoudelijke verbetering van de Jeugdzorg om jeugdigen sneller, beter en lichter te ondersteunen. Tegelijkertijd wordt ook gezocht naar mogelijkheden om de Jeugdzorg ook op de langere termijn betaalbaar te houden. Samen met alle andere gemeenten, het Rijk en het brede zorgveld zal de gemeente Almelo meedoen om de lokale (financiële) uitdagingen op te pakken.
Bestaande ontwikkelingen
Sportpark Ossenkoppelerhoek (RAAD-7634 )
Het kunstgras voor voetbal verdwijnt uit de eredivisie vanaf het seizoen 2025/2026. Dit is een verplichting vanuit de KNVB. Hierdoor is het nodig het hoofdveld om te bouwen naar natuurgras en over twee identieke trainingsvelden te beschikken. Heracles Almelo neemt hiervoor twee velden van Oranje Nassau (ON) in gebruik. Deze velden zouden in 2023 en 2024 gerenoveerd worden. De middelen die hiervoor gereserveerd waren worden nu ingezet voor de wijzigingen bij ON. Deze transitie heeft niet alleen effect op de voetbalvelden bij ON, maar op de gehele stadionomgeving en geeft een goede aanleiding ook de infrastructuur te optimaliseren waardoor de verkeersveiligheid aanzienlijk wordt verbeterd.
Aankoop Scheepvaartshuis (RAAD-7728 )
In het kader van de gebiedsontwikkeling van het Westerdok is het Scheepvaarthuis aangekocht.
Implementatie nieuw financieel systeem (VJR 2023)
De implementatie van het nieuw financieel systeem zal naar verwachting medio 2023 starten en voor 1 januari 2025 zijn afgerond. De exacte kosten voor 2024 zijn nog niet in beeld omdat deze in belangrijke mate afhankelijk zijn van het verloop van het implementatietraject. Vooralsnog worden deze voor 2024 geraamd op 500.000 euro, bestaande uit incidenteel 250.0000 euro voor de externe implementatiekosten en incidenteel 250.000 euro voor extra personele inzet.
Reinigingstaken in eigen beheer (BW-9386 )
Het college heeft besloten de reinigingstaken in eigen beheer uit te gaan voeren. De reinigingstaken betreffen onder andere het vegen van de stad en het schoonmaken van het centrum op marktdagen. Met het besluit behoudt de gemeente grip op de kwaliteit van de uitvoering en dalen de kosten. Het besluit is een logisch vervolg op de keus uit 2020 om de taken zelf aan te sturen en resulteert in een structureel voordeel van 242.000 euro.
Versterken inkoopfunctie
De gemeente wil, mede op basis van de bevindingen in de accountantscontrole, de regie en grip op de inkoopactiviteiten versterken. De extra structurele last van 220.000 euro kan vanaf 2026 structureel gedekt worden door besparingen op andere onderdelen binnen bedrijfsvoering.
Afhandeling AVG-verzoeken
Gemeenten maken in toenemende mate gebruik van data bij de uitvoering van taken. Een aanzienlijk deel van deze data betreft persoonsgegevens. Onze inwoners vertrouwen erop dat we zorgvuldig met hun persoonsgegevens omgaan. We constateren, net zoals andere gemeenten, dat het voldoen aan de Algemene verordening gegevensbescherming (Avg) en Wet politiegegevens (Wpg) steeds meer van onze organisatie vraagt. Vooral het aantal Avg-verzoeken stijgt. Met de huidige capaciteit lopen we een groot risico dat wij niet alle Avg-verzoeken binnen de geldende wettelijke termijnen (vaak één maand) kunnen afronden. Daarom wordt de formatie met 1 fte privacy officer uitgebreid.
Aanpassingen wegen
Een aantal verkeersknelpunten kunnen niet gedekt worden uit de binnen de Nota Kapitaalgoederen meerjarig beschikbaar gestelde middelen. Het gaat hierbij om verkeersveiligheidsvoorzieningen op de Bornerbroeksestraat, de herinrichting van het fietspad Maatkampsweg en een noodzakelijke onderhoudsopgave voor de HR Holstlaan. Daarnaast is een reconstructie van de aansluiting van de bedrijvenparksingel op de N36 noodzakelijk. Deze aanpassing wordt voor een deel gesubsidieerd door Rijkswaterstaat en de provincie.
Versterking zorg en veiligheid
De complexe opgave in de samenleving op het vlak van crisis, meervoudige problematiek en uitdagingen in het Sociale domein zorgen voor een toename van het veiligheidsrisico. Om te kunnen blijven voldoen aan de wettelijke taken is versterking van het team veiligheid noodzakelijk.
Offensief begroten
In de perspectiefnota 2024-2027 is aangekondigd dat er scherper wordt begroot. Budgetten waarop zich in de afgelopen jaren (incidentele) voordelen hebben voorgedaan kunnen in sommige gevallen gedeeltelijk worden verlaagd. Dit betekent uiteraard wel dat de kans op bijstellingen in de tussentijdse rapportages of overschrijdingen in de jaarverantwoording wordt vergroot. In het meerjarenperspectief is een structurele stelpost offensief begroten van 1 miljoen euro opgenomen. Ter voorbereiding op de begroting 2024 zijn alle begrotingsposten geanalyseerd. Dit levert een bijstelling van budgetten op van structureel 820.000 euro. Dit is dus 180.000 euro lager dan bij de perspectiefnota 2024-2027 werd verwacht.
Correctie onttrekking algemene reserve PN 2024-2027
In de perspectiefnota 2024-2027 is een onttrekking aan de algemene reserve opgenomen van 0,47 miljoen euro. Omdat het begrotingssaldo voor 2024 een positief saldo van 1,15 miljoen euro laat zien, is de onttrekking aan de algemene reserve niet nodig.